Program wychowawczy

Zespołu Szkół Zakonu Pijarów Matki Bożej Królowej Szkół Pobożnych w Katowicach

Całość zadania wychowawcy katolickiego zorientowana jest ku integralnej formacji człowieka, któremu otwiera się wspaniały horyzont odpowiedzi, jakie Objawienie chrześcijańskie daje na temat ostatecznego sensu samego człowieka, ludzkiego życia, historii i świata.

Świecki katolik świadkiem wiary w szkole, Kongregacja ds. Wychowania Katolickiego

Droga prowadząca do ulepszenia i uzdrowienia życia społecznego prowadzi poprzez doskonalenie człowieka.

• Praca wychowawcza w szkole katolickiej podporządkowana jest założeniu, że pierwszym Wychowawcą jest Jezus Chrystus. W związku z tym wszystkie działania wychowawcze winny być podporządkowane Jego nauce.
• Wychowawca ma świadomość, że poprzez pracę, którą pełni, realizuje swoje powołanie. Służąc wspólnocie szkolnej, służy przede wszystkim Bogu, tym samym dąży do zbawienia. Wierny głoszonym przez siebie prawdom, potwierdza je własnym życiem. Idąc śladami Kalasancjusza, będziemy uważali świadectwo naszego życia za pierwszy i szczególny środek ewangelizacji.

Reguły Zakonu Szkół Pobożnych (Pijarów), pkt. 108

Założenia pracy wychowawczej

W Szkołach Pijarskich praca wychowawcza obejmuje wiele obszarów i uwzględnia:

Wymiar osobowościowy

Kształtowanie osobowości uczniów przez:

• ukazanie niepowtarzalności osoby ludzkiej,
• formację duchową – pracę Wychowawcy, Katechety, Duszpasterza,
• kształtowanie kultury osobistej,
• konieczność poznawania siebie poprzez naukę, umiejętne korzystanie z dóbr kulturalnych oraz środków masowego przekazu,
• wyrabianie poczucia godności i odpowiedzialności uzdatniającej do twórczego działania,
• prawidłowe rozumienie wolności jednostki, by człowiek świadomy własnej wartości rozumiał innych a otaczającą go rzeczywistość umiał właściwie wykorzystać do swego rozwoju,
• umiejętność obrony słusznych przekonań – własnych i cudzych,
• zdyscyplinowanie i samokontrolę,
• umiejętność pracy w zespole.

Wymiar wspólnotowy

• Kształtowanie świadomości, że życie w społeczeństwie jest wpisane w psychikę człowieka i dobro społeczne jest jednym z zadań życia ludzkiego.
• Poruszanie problematyki życia rodzinnego, zadań jej członków oraz przygotowanie do życia w małżeństwie – wychowanie prorodzinne
• Kształtowanie postaw altruistycznych, eliminowanie egoizmu.
• Prawidłowe pojmowanie tolerancji, przy równoczesnym zwalczaniu pobłażliwości wobec zła i uczulenie na jednoznaczność pojęć. Niedopuszczanie do liberalizacji poglądów w najważniejszych dziedzinach życia.
• Umiejętność oceny czynów ze względu na ich przedmiot, okoliczności i dokonywanie poprawnych wyborów moralnych.
• Wdrażanie do wytrwałego działania szczególnie w sytuacjach trudnych.
• Umiejętność rozsądnego korzystania z dostępnych dóbr.
• Poszanowanie własności klasy, Szkoły, społeczeństwa.

Wymiar teologiczno-duchowy

• Szkoła z woli samego Założyciela uczestniczy w wychowawczym posłannictwie Kościoła, które polega na ukazywaniu wszystkim, a więc także Uczniom, drogi zbawienia a wierzącym ukazywaniu i udzielaniu życia Chrystusowego tak, aby okres życia w Szkole był kształtowaniem ducha, wiązał się ze wzrostem pobożności i dojrzałości religijnej, zgodnie z Pijarskim zawołaniem: Pietas et Litterae – pobożność i nauka.
• PSzeroko rozumiane duszpasterstwo.

Wymiar kulturowy

• Odwoływanie się do tożsamości narodowej opartej na kulturze łacińskiej i chrześcijańskiej – korzystanie ze źródeł naukowych, zabytków kultury pisanej, materialnej, poznawanie kultury u źródeł.
• − Ukazywanie piękna kultury rodzimej, zaznajamianie z kulturą ludową własnego regionu.

Formy pracy wychowawczej

Współpraca z Rodzicami

Wychowawca musi mieć na względzie, że wychowanie jest najlepszym dziedzictwem, jakie Rodzice mogą zostawić swoim dzieciom, stąd Jego funkcja służebna wobec tych, którzy oddają Mu swoje dzieci.

Mając na względzie współdziałanie z Rodzicami i tworzenie wspólnoty wychowującej: Uczniowie – Rodzice – Nauczyciele, Wychowawca podejmuje następujące formy pracy:

• Rozmowy indywidualne przy objęciu wychowawstwa w danej klasie, mające na celu poznanie wychowanka, jego możliwości, sytuacji zdrowotnej, warunków, w jakich żyje.
• Rozmowy indywidualne prowadzone w czasie całego pobytu Ucznia w Szkole, także na prośbę Rodziców – służą temu godziny konsultacji.
• Zebrania na początku roku, śródroczne i kończące okres nauki, służące omówieniu osiągnięć, wyników w nauce, zachowania Ucznia.
• Rodzice – niezależnie od wieku dziecka – usprawiedliwiają każdą nieobecność dziecka. W przypadku dłuższej choroby zgłaszają ten fakt telefonicznie lub osobiście.
• Współudział Rodziców w uroczystościach szkolnych – rozpoczęcie i zakończenie roku, opłatek, pielgrzymka klas trzecich gimnazjalnych i licealnych na Jasną Górę, szkolne msze święte.
• Włączanie się Rodziców w codzienne życie Szkoły – pomoc i organizowanie imprez kulturalnych, zabaw.
• Wspólne wyjazdy na wycieczki klasowe w okresie jesienno-wiosennym.
• Formacja Rodziców na spotkaniach poprzedzających wywiadówki (formacja duchowa, zagadnienia z dziedziny pedagogiki, wychowania seksualnego).

Praca wychowawcza z Uczniem

Naczelnym zadaniem Wychowawcy jest prowadzenie Ucznia w świadomości, że sprawcą wszystkiego jest Bóg, w Nim jest największe dobro i do Niego należy odnosić wszystko, co nas spotyka.

Wychowawca podejmuje następujące formy pracy z Uczniem:

• Poznanie ucznia poprzez rozmowy, obserwację Jego reakcji, zachowań.
• Rozeznanie sytuacji rodzinnej, domowej.
• Kształtowanie osobowości z zaakcentowaniem jej niepowtarzalnego charakteru, uświadamianie konieczności ciągłej pracy nad sobą. Towarzyszenie w procesie dojrzewania ucznia.
• Odnoszenie się do Ucznia z przyjaźnią i szacunkiem, z równoczesnym stawianiem Mu wysokich wymagań. Uczenie takiej postawy w stosunku do innych.
• Dbałość o bezpieczeństwo, zdrowie, życie – dyżury przed lekcjami i podczas przerw; dyżury uczniów w czasie zajęć lekcyjnych.
• Przygotowanie do realizacji swojego powołania w dorosłym życiu.
• Walka z uzależnieniami – nikotyna, alkohol, narkotyki, sekty (włączenie specjalistów do współpracy ze Szkołą).
• Indywidualna pomoc w rozwiązywaniu trudności, zaradzanie sytuacjom konfliktowym.
• Właściwie pojęte dobro ucznia daje Wychowawcy prawo postawienia mu wymagań zgodnych z założeniami wychowawczymi Szkoły. W przypadku trudności próbuje rozwiązywać je wraz z uczniem. Gdy uczeń rezygnuje z współpracy i neguje podstawowe założenia Szkoły, wpływając destrukcyjnie na proces wychowawczy, Wychowawca musi zdecydowanie reagować, zgodnie z postawieniami Rady Pedagogicznej.
• Ocena postawy i zachowania ucznia uwzględniająca opinie osób uczących.
• Formułowanie opinii o uczniu umożliwiające mu staranie się o nagrody i stypendia instytucji pozaszkolnych.
• Wychowawca jest rzecznikiem klasy.
• W przypadku gdy Uczeń powierzy Wychowawcy swoje sprawy osobiste, Wychowawcę obowiązuje zachowanie tajemnicy w tej dziedzinie.
• Opieka nad uczniami i klasą na zajęciach poza Szkołą.
• Rozmowy, dyskusje, uroczystości klasowe, wspólne wyjścia do muzeum, kina, teatru, filharmonii, wycieczki.
• Przygotowanie do życia we wspólnocie z szczególnym wskazaniem, że dobro jednostki tkwi w dobru wspólnym. Wyrobienie umiejętności krytycznej oceny dokonujących się w państwie i społeczeństwie przemian.
• Wychowanie w duchu tradycji narodowej, kształtowanie świadomego patriotyzmu, umiłowania Boga i Ojczyzny przy zachowaniu szacunku dla innych kultur i religii, z uwzględnieniem cech charakterystycznych dla Szkoły Pijarskiej takich jak święta państwowe, kościelne, opłatek, Patrocinium (święto Szkoły), uroczystość przyrzeczenia klas pierwszych, konkursy związane z obchodzonymi rocznicami.
• Prowadzenie dokumentacji klasy.

Formacja wychowawcy

O wartości wpływu wychowawczego Nauczyciela decyduje zawsze to, kim jest on jako człowiek, jaka jest jego wartość wewnętrzna, jakie skupił w sobie bogactwa duchowe, bo – żeby dużo dać trzeba dużo mieć.

Maria Grzegorzewska

• Formacja duchowa Wychowawcy dokonuje się m.in. poprzez formy proponowane przez Szkołę – udział w cotygodniowych i wynikających z kalendarza liturgicznego mszach świętych, dniach skupienia, rekolekcjach, korzystanie z opieki duszpasterskiej.
• Wychowawca dba o podwyższanie swoich kwalifikacji zawodowych – lektury, seminaria, konferencje wychowawcze organizowane przez WOM, praca w Zespole Wychowawczym Szkoły, udział w pracach Rady Szkół Katolickich (Komisja Wychowawców), Forum Szkół Katolickich na Jasnej Górze.
• Współpraca Wychowawców i nauczycieli nie pełniących funkcji wychowawczych.
• Wychowawca ucząc obiektywnego spojrzenia na otaczającą nas rzeczywistość może przekazywać swoje zapatrywania powstrzymując się jednak od propagandy politycznej.

Ideały wychowawcze Szkoły

• Szacunek dla własnej wiary i Kościoła.
• Tolerancja wobec mniejszości narodowych i religijnych.
• Szacunek dla pracy (także fizycznej).
• Szacunek dla prawa i praworządnej władzy.
• Szacunek dla rodziców i innych autorytetów społecznych.
• Uczciwość.
• Godność własnej osoby.
• Miłość i szacunek dla innych.
• Praca nad sobą i dążenie do doskonałości.
• Chrześcijańska hierarchia wartości.
• Zasady etyki chrześcijańskiej.
• Dbałość o nieustanny rozwój wiedzy.
• Wierność przyrzeczeniom i zobowiązaniom.
• Wolność odpowiedzialna.
• Kultura osobista.
• Wolność od nałogów.
• Szacunek dla życia rodzinnego i miłości małżeńskiej.
• Szacunek dla osób chorych i kalekich.
• Szacunek dla kultury (muzyka, sztuka, malarstwo, itp.).
• Umiejętność korzystania z masowej informacji.